Antaŭ precize cent jaroj, la 9-an de decembro 1920, dek unu membraj ŝtatoj de la Ligo de Nacioj prezentis projekton de rezolucio al ties Asembleo. La projekto atentigis pri la bezono de praktika solvo al la lingvaj obstakloj kiuj malhelpis la diversajn naciojn, kaj aludis lastatempajn eksperimentojn pri instruado de Esperanto en lernejoj. Rezulte, oni komisiis raporton de la vica ĝenerala sekretario, Inazo Nitobe, sed, spite la favorajn konkludojn de la raporto, oni fine malakceptis la rezolucion.
La prezento de tiu projekto de rezolucio tamen komencis la ligon inter la Esperanto-movado kaj internaciaj organizoj. Tiu asociiĝo daŭras ĝis hodiaŭ. Ni fieras pri nia historio de subtenado de homaj rajtoj kaj interkompreniĝo kaj nia daŭra apogado de la laboro de Unuiĝintaj Nacioj. Ni antaŭĝuas daŭrigon de tiuj klopodoj en venontaj jaroj.
En la nuna jaro, dum la tutmonda komunumo denove festas la Homrajtan Tagon, Unuiĝintaj Nacioj jam atingis sian sepdekkvinan datrevenon. La komunumo de UN luktas kun grandegaj problemoj ĉirkaŭ la mondo: klimatŝanĝiĝo, milito, rifuĝintoj, ĉiuspecaj malegalecoj kaj, nun, tutplaneda pandemio. Neniam UN pli forte bezonis nian helpon ol ĝi tion bezonas nun.
Tamen la malnovaj problemoj, kiuj plagumas la internacian komunumon jam de jaroj, daŭre hantas nin. Unu el ili estas nekapablo atingi la reciprokan interkompreniĝon bezonatan por fronti la multajn malfacilaĵojn de la mondo kaj apliki la solvojn disponigatajn al ni de sciencistoj kaj filozofoj. Dua problemo estas nia malsukceso altiri la ordinarajn homojn de la mondo en tiun mondan dialogon. Ni kredas, ke Unuiĝintaj Nacioj bezonas pli perspektivan lingvan politikon, kiu celu larĝigi kaj riĉigi mondan dialogadon kaj doni al la popoloj de la mondo la voĉojn, kiujn ili rajtas.
Kiel parolantoj de Esperanto, partoprenantaj tutmondan reton de individuoj kiuj uzas komunan lingvon facile lerneblan kaj utiligeblan, ni kredas ke plivastigita rolo por Esperanto en mondaj aferoj helpus doni voĉon al la popoloj. Okaze de tiu ĉi Tago de Homaj Rajtoj 2020, ni aprobe agnoskas la iniciatojn jam faratajn en Unesko kaj aliloke por pli multe uzi Esperanton kaj ni alvokas al ĉiuj homoj de bona volo fari samon. Lingvoj celas kaj paroladon kaj aŭskultadon: UN devas aŭskulti la voĉojn de la ordinaraj civitanoj de la mondo.
Kaj ĉefe, ni alvokas al ĉiuj homoj ĉie, kaj precipe al parolantoj de la Internacia Lingvo Esperanto, ke ili subtenu la laboron de Unuiĝintaj Nacioj kaj helpu tiun mondan organizon por konstrui tiun pli sekuran, egalecan kaj pacan mondon kiun ni bezonas por pludaŭro de la homaro. Ni ĉiuj havas rajton paroli kaj rajton esti aŭskultataj – kune kun respondeco igi la mondon pli bona hejmo por ni ĉiuj.
MENSAJE DE LA ASOCIACIÓN UNIVERSAL DE ESPERANTO POR EL DÍA DE LOS DERECHOS HUMANOS.
Hace exactamente cien años, el 9 de diciembre de 1920, once estados miembros de la Sociedad de Naciones presentaron un proyecto de resolución a su Asamblea. El proyecto llamó la atención sobre la necesidad de una solución práctica a los obstáculos lingüísticos que obstaculizaban las diversas naciones y aludió a experimentos recientes en la enseñanza del Esperanto en las escuelas. Como resultado, el Vice Secretario General, Inazo Nitobe, encargó un informe, pero a pesar de las conclusiones favorables del informe, la resolución finalmente fue rechazada.
La presentación de este proyecto de resolución, sin embargo, inició el vínculo entre el movimiento esperantista y las organizaciones internacionales. Esa asociación continúa hasta el día de hoy. Estamos orgullosos de nuestra historia en la defensa de los Derechos Humanos y comprensión mutua, y de nuestro continuo apoyo a la labor de las Naciones Unidas. Esperamos continuar esos esfuerzos en los próximos años.
Este año, mientras la comunidad mundial vuelve a celebrar el Día de los Derechos Humanos, las Naciones Unidas han cumplido su septuagésimo quinto aniversario. La comunidad de la ONU está luchando con enormes problemas en todo el mundo: cambio climático, guerra, refugiados, todo tipo de desigualdades y ahora, una pandemia mundial. La ONU nunca ha necesitado nuestra ayuda más de lo que la necesita ahora.
Sin embargo, los viejos problemas que han acosado a la comunidad internacional durante años, continúan acechándonos. Uno de ellos es la incapacidad de lograr el entendimiento mutuo necesario para enfrentar las múltiples dificultades del mundo y aplicar las soluciones que nos brindan científicos y filósofos. Un segundo problema es nuestro fracaso en atraer a la gente común a ese diálogo mundial. Creemos que las Naciones Unidas necesitan una política lingüística más prometedora que tenga como objetivo ampliar y enriquecer el diálogo mundial y dar a los pueblos del mundo las voces que merecen.
Como hablantes de esperanto, participando en una red global de personas que usan un idioma común que es fácil de aprender y usar, creemos que un papel más amplio del Esperanto en los asuntos mundiales ayudaría a dar voz a los pueblos. Con motivo de este Día de los Derechos Humanos 2020, reconocemos con aprobación las iniciativas ya tomadas en la UNESCO y en otros lugares para hacer un mayor uso del Esperanto e instamos a todas las personas de buena voluntad a hacer lo mismo. Los idiomas apuntan tanto al habla como a la escucha: la ONU debe escuchar las voces de los ciudadanos comunes del mundo.
Y, sobre todo, hacemos un llamado a todas las personas en todas partes, y especialmente a los hablantes de la lengua internacional Esperanto, a que apoyen el trabajo de las Naciones Unidas y ayuden a esa organización mundial a construir ese mundo más seguro, más igualitario y pacífico que necesitamos para la continuación de la humanidad. Todos tenemos derecho a hablar y a ser escuchados, además de la responsabilidad de hacer del mundo un hogar mejor para todos.